Biblioteka Słów

„Celownik” Blaže Minevskiego to literacki klejnot – wybitne arcydzieło literatury macedońskiej, wymagająca i niezwykle ambitna powieść postmodernistyczna napisana w roku 2007, której bohaterami – obok ludzi – są wojna, miłość, życie i śmierci oraz literatura – czytamy na blogu Zaczarowane strony „„Celownik” to tytuł dla koneserów literatury, wyrobionych i dojrzałych czytelników ceniących sobie narracyjny kunszt, poetycki język (zakochałam się w bogatych, pełnych niekonwencjonalnych przenośni i porównań opisach Minevskiego) i literacki eksperyment oraz dla osób o otwartych umysłach lubiących poszerzać swe literackie horyzonty. Mnie ta powieść zachwyciła, smakowałam ją tygodniami, czytając niektóre fragmenty po kilka razy, ale nie będę Was okłamywać – niestety to nie jest książka dla wszystkich. Dla przeciętnego, preferującego głównie literaturę popularną czytelnika powieść może okazać się zbyt ciężka w odbiorze” Cała recenzja dostępna jest na stronie: https://zaczarowane-strony.blogspot.com/2019/03/celownik-blaze-minevski.html

„Celownik jest książką szalenie trudną, nieoczywistą i metaforyczną. To zbiór wielu relacji, które każdy czytelnik musi poukładać i dyskursywnie uspójnić. Bo to nie jest bynajmniej przypadkowy chaos, ale doskonale przemyślana konstrukcja o wielu poziomach interpretacyjnych. Macedonia Minevskiego, to relatywnie nowy organizm państwowy, który poszukuje swojej tożsamości. Autor upatruje takiej szansy w literaturze, która jednak nie może odchodzić znacząco od tego, co najbardziej aktualne. Zachwyca mnie to, co większość będzie męczyć – dygresyjność i witalność samego języka. Jeśli tli się w nas jeszcze odrobina wiary w liryczność prozy, w emancypacyjną moc języka, w poszukiwanie istoty procesu twórczego, ale też w jego społeczne znaczenie i działanie, oparte na przechwytywaniu petryfikujących się form wyrażania, nie wypada pozostać na tę książkę obojętnym” – czytamy w recenzji na blogu Melancholia Codzienności

„Wydana w 2007 roku powieść Blaže Minevskiego, okrzyknięta arcydziełem macedońskiej i europejskiej literatury, doczekała się wreszcie polskiego tłumaczenia. Jak i inne wielkie macedońskie dzieła, to również jest wielowarstwowe, poetyckie i… trudne. Trudna okazała się i jego recenzja. Kto szuka wymagającej, ale i satysfakcjonującej intertekstualnej powieści, kto szuka potwierdzenia wysokiej jakości współczesnej literatury bałkańskiej, niech sięgnie po Celownik” – czytamy na blogu Do Macedonii „Literacka rzeczywistość powieści Celownik Blaže Minevskiego zamyka się w mniej niż mgnieniu oka. Historia opowiedziana na ponad trzystu stronach nie jest jednak „przegadana”. Cała misterna jej konstrukcja jest ukłonem w kierunku sztuki balansowania na krawędzi fikcji i rzeczywistości, uprawianej przez bajarzy od tysięcy lat. To także odwrócona opowieść Szeherezady. Tym razem jednak w rolę córki wezyra wciela się wysłany na front pisarz, który zaczyna snuć swoją baśń w chwili, gdy dostrzega po drugiej stronie rzeki wycelowaną w swoim kierunku lufę karabinu wyborowego trzymanego przez piękną kobietę. Zwracając celownik własnej broni w jej stronę, nawiązuje z nią metafizyczną więź. Snując opowieści, rwąc ich wątki i dostrzegając jej zainteresowanie wyrażane w poruszeniach powiek i łzie w kąciku oka, odsuwa moment pociągnięcia za spust. Jednocześnie w sposób dosłowny spełnia swoją literacką powinność zgodnie z zaleceniami pierwszej, młodzieńczej miłości, nauczycielki literatury, która nakazała mu…

Na blogu Wszystkie książki mówią przeczytać można recenzję „Celownika” „Po obu stronach rzeki dwoje snajperów kieruje celowniki swoich karabinów na swych przeciwników. On to reprezentant świata chrześcijańskiego, ona reprezentuje świat muzułmański. Każde z nich może strzelić, jednak nie robią nic, tylko obserwują się wzajemnie przez celowniki. On zaczyna swoją opowieść o dorastaniu, kolejnych kobietach w jego życiu, pasji pisarskiej, ona pozostaje jego niemą słuchaczką, jedynie delikatnym uśmiechem i łzą w kąciku oka dając do zrozumienia, że rozumie, że słucha. „Przyznam, że to dla mnie pierwsze spotkanie z literaturą macedońską, dlatego ciężko jest mi tę powieść jednoznacznie ocenić. Od samego początku naszą uwagę przykuwa forma książki. Główny bohater, snajper snuje swoją opowieść, a jego „słuchaczem’ jest piękna snajperka po drugiej stronie rzeki, którą nazywa Doruntiną. Imię to nawiązuje do bałkańskiej legendy o miłości, która przezwycięża śmierć. Narracja to przede wszystkim opowiadanie i opis, dialogów jest tu bardzo niewiele, co sprawia, że niektóre fragmenty książki są nużące w odbiorze. 'Celownik’ to opowieść pełna dygresji, w której zawarte jest bardzo dużo wątków. Konflikt zbrojny na Bałkanach pomiędzy dwoma przeciwstawnymi obozami jest tu tylko punktem wyjścia do rozważań narratora na temat życia i śmierci, miłości i natury człowieczeństwa”. Cała recenzja dostępna jest na stronie:…

Instytut Slawistyki Polskiej Akademii Nauk zamieścił na swojej stronie recenzję „Celownika”: „Lektura pierwszego przetłumaczonego na język polski utworu Minevskiego, jest udaną powieścią dokumentującą poziom rozwoju literatury macedońskiej i wypełniania testamentu Blaže Koneskiego, uznanego za architekta i konstruktora kultury macedońskiej XX wieku. ’Celownik’ jest powieścią nie tylko o sztuce pisania, losach twórcy czy odbiorze dzieł literackich w takim kraju jak Macedonia. Poprzez zastosowanie sztuki opowiadania o charakterze skazu, z typową dla gatunku narracją w pierwszej osobie i z licznymi powtórzeniami, ukazane zostały losy głównego bohatera. Sekwencje barwnych, brawurowo opowiedzianych historii z różnych etapów jego życia, przedstawione w kolorycie czasów minionych, spojone zostały narracyjną teraźniejszością konfliktu etnicznego”. Cała recenzja na stronie: http://ispan.waw.pl/default/pl/zaproszenia Książka dostępna jest w sklepie: http://rynek-ksiazki.pl/sklep/celownik-blaze-minevskiego/

Blog „Krytycznym okiem” o „Celowniku” Na blogu „Krytycznym okiem” ukazała się bardzo wnikliwa recenzja książki Blaže Minevskiego „Celownik”: „Nie sposób nie zauważyć, że jest to przede wszystkim interesująca narracja autotematyczna. Myląca tropy i zaskakująco trafna, kiedy obrazuje role oraz funkcje literatury, umiejętność doboru słów i świadomość, dla kogo się je dobiera. Macedoński pisarz zwraca uwagę na te aspekty literatury, które czynią ją utylitarną, nie odzierając jednak z estetycznych walorów. Przyjrzymy się bowiem temu, jak kształtowała się droga twórcza rozgoryczonego snajpera, ale ujrzymy ją na dwa sposoby: docieranie do istoty literatury poprzez emocje i wzruszenie (sentymentalne wspomnienia lekcji literatury z nauczycielką, która wpłynie na życie bohatera), a także analityczna rozprawa o strukturze takiej książki, która powinna wstrząsnąć czytelnikiem”. Cała recenzja: http://krytycznymokiem.blogspot.com/2019/01/celownik-blaze-minevski.html

Narrator, jednocześnie główna postać utworu, snajper, reprezentant świata chrześcijańskiego, kieruje strzelbę w stronę swego celu – muzułmanki, która ze swego punktu obserwacyjnego celuje z broni w jego stronę. Każde z nich może strzelić w ciągu sekundy, żadne nie wykonuje decydującego ruchu. Doruntina – jak nazywa swoją przeciwniczkę narrator, nawiązując do bałkańskiej legendy o miłości, która przezwycięża śmierć – staje się niemą słuchaczką opowieści o dzieciństwie i dojrzewaniu bohatera, jego studiach literackich, wątek ostatnich wojen domowych toczonych na Bałkanach przeplata się z osobistymi doświadczeniami i przeżyciami autora. Liczne nawiązania do bohaterów dzieł literatury światowej sprawiają, że przeszłość miesza się z teraźniejszością, fikcja z rzeczywistością. Konflikty zbrojne są tu tylko pretekstem do poszukiwania odpowiedzi na pytania najistotniejsze, dotyczące natury człowieczeństwa. Otrzymujemy uniwersalną opowieść o życiu i śmierci, miłości i nienawiści, bezsensie wojny, wewnętrznych konfliktach i absurdalności ludzkiej egzystencji. Powieść uznana została przez krytyków mianem arcydzieła macedońskiej, a zarazem europejskiej i światowej literatury Książkę można zamówić w sklepie internetowym>>>http://rynek-ksiazki.pl/sklep/celownik-blaze-minevskiego/ Blaže Minevski Macedoński prozaik i dramaturg, urodził się w 1961 roku w Gevgeliji, ukończył dziennikarstwo na Uniwersytecie w Skopje. Autor powieści, opowiadań i dramatów. Jego tłumaczona na wiele języków powieść Celownik otrzymała tytuł „powieści roku” dziennika „Utrinski Vesnik”, prestiżową nagrodę „Stale Popov” – przyznawaną…