Peter Balko

Wyspa Ø

Przekład: Miłosz Waligórski

Wyspa Ø Petera Balko jest zarówno powieścią detektywistyczną o nielegalnym handlu wyobraźnią, ojcowsko-synowskim dramatem psychologicznym i horrorem czerpiącym z estetyki nazi exploatation, lecz także historią z ducha pikarejską, w której funkcja rozrywkowa i sugestywny język filmowy odgrywają równie ważną rolę co sprawy cięższego kalibru: aluzje do ciemnych stron dziejów Słowacji, dyskurs metaliteracki czy medytacja nad granicą dzielącą rzeczywistość od fikcji.

Powieść jest z początku dramatem skupiającym się na trudnych relacjach ojca i syna, później zmienia się w rasowy kryminał z magiczno-realistycznym sznytem (znanym z debiutu Wtedy w Loszoncu), a kończy się jako horror fantasy. Autor wiele miejsca poświęca samej literaturze, procesowi pisania, wyobraźni, dużo tu odniesień do współczesnych słowackich i światowych pisarzy, nie zabraknie też polskich wątków.

Ciekawie opowiedziana, na poły zabawna, na poły poważna, miejscami filozoficzna, często ironiczna, prowokacyjna, kąśliwa…

Rafał Bukowicz, Interkomprehensja

Od tłumacza:

Peter Balko napisał powieść przecięć. Krzyżuje się w niej geografia Tekova, Novohradu, Gemeru, wzgórz Czerhat – podzielonych dodatkowo granicą słowacko-węgierską – i wyspy Ø, przywodzącej na myśl odległe skandynawskie krainy, którą jednak znaleźć można tylko na mapie miejsc wyobrażonych, będącej prztyczkiem w nos tradycyjnie rozumianej kartografii. Między ratio a imaginatio przebiega druga rysa, trzecią jest pochodny od tych kategorii spór o koncepcję literatury, czwartą styk światów ojca i syna, piątą natomiast odcinek czasu od Wtedy w Loszoncu (2014, wyd. pol. 2019) do Wyspy Ø (2019).

W porównaniu z Wyspą Ø – Loszonc był po bożemu napisanym Bildungsroman, podróżą przez kręgi wtajemniczeń od dziecięctwa do dorosłości. A przecież i tam ramy gatunkowe rozpierała fantazja pod ciśnieniem i szybkostrzelna magia rodem z filmów akcji zaprawionych mieszanką oniryczno-narkotyczną. Podczas lektury – pamiętam to bardzo dobrze – momentami trudno mi było złapać oddech. To jednak, z czym mamy do czynienia teraz, bije bombowość Loszonca na półtorej głowy.

Peter Balko (ur. w 1988 roku w Łuczeńcu) – słowacki prozaik i scenarzysta. Absolwent scenariopisarstwa i dramaturgii w Wyższej Szkole Nauk Scenicznych (VŠMU) w Bratysławie, w której obecnie pracuje jako wykładowca. Razem z Lucią Potůčkovą i Marošem Hečką wydał tom poetycki Metrofóbia (2012). Jest współautorem antologii współczesnej prozy słowackiej Literatúra bodka sk (2016, Literatura kropka sk), a także scenariuszy do filmów długometrażowych Kandidát (2013, Kandydat), Čiara (2017, linia), cyklu horrorów DOGG (2017) i serialu Moje povstanie (2014, Moje powstanie). Prozę publikował w wielu czasopismach (m.in. w „Literaturze na świecie“). W rodzinnym Lučencu współorganizuje festiwal Medzihmla. Jego debiutancka powieść Wtedy w Loszoncu (2019; Vtedy v Lošonci, 2014) została przetłumaczona na polski, bułgarski, czeski, niemiecki, francuski i węgierski. Mieszka i w Bratysławie z żoną Verą, córeczką Anną, suczką Belą i tłustą czarną kotką Luną.

Patronat medialny:

Książka została opublikowana dzięki finansowemu wsparciu SLOLIA – Centrum Informacji o Literaturze w Bratysławie

Wydawca: Biblioteka Słów (imprint Biblioteki Analiz) Format: 130 x 200 mm | Liczba stron: 240 | Okładka miękka ze skrzydełkami | ISBN: 978-83-963095-5-6.